Serigrafie Marty Kubiak stworzone w okresie ostatnich trzech lat, które można oglądać na wystawie Laureatki Grand Prix Młodej Grafiki Polskiej – Kraków 2012, dobitnie potwierdzają intuicję Jury, które podczas ostatniej edycji konkursu skierowanego do młodych polskich grafików przyznało wrocławskiej graficzce najwyższy laur. Marta Kubiak twórczo kontynuuje drogę, którą zapowiadała nagrodzona praca. Zaryzykuję twierdzenie, że grafikę Monster Zero można traktować jako punkt zerowy, punkt wyjścia poszukiwań twórczych z lat 2013–2015. Tamtą grafikę charakteryzowało odważne sięgnięcie po motywy znane z pop-kultury, poprzez które artystka opowiadała o współczesnym, wypełnionym konfliktami świecie, a także umiejętne wykorzystanie możliwości oferowanych przez duży format, któremu artystka – szczęśliwie – nie zawierzyła całkowicie. Stąd na wystawie obok prac wielkoformatowych, zobaczyć można grafiki w klasycznym formacie 70×100 centymetrów, gdyż Marta Kubiak nie jest niewolnicą mody na gigantomachię, lecz taktyczką, która dostosowuje wymiary prac do komunikatów skierowanych do publiczności. Warto zauważyć, że graficzka sięga także po barwę, wprowadzając ją do swojego repertuaru z finezją i wyczuciem. Cóż więc pozostało z estetyki i idei wyrażonych w nagrodzonej przed trzema laty pracy? Przede wszystkim wrażliwość na nieustanną obecność konfliktu w codziennym życiu współczesnego człowieka. Przez ostatnie lata rozmaite konflikty pod różną postacią wyraźnie zbliżyły się do spokojnej dotychczas Europy. Zagrożenie płynące ze wschodu, fale emigrantów napływające z południa i aktywność terrorystów uderzająca w europejskie centra powodują, że Europejczycy czują się coraz bardziej zagrożeni. Ten niepokój odzwierciedlają także grafiki laureatki, ukazujące niebezpieczeństwo w formie zmetaforyzowanej przez pop-kulturowe potwory w rodzaju Godzilli, rozbryzgi barwne, które przypominają komiksowo wręcz potraktowane plamy krwi i strzępy fruwające na ekranach kinowych w filmach opowiadających o wojnach i konfliktach, wreszcie krótkie, wyrwane z kontekstu słowa i frazy anonsujące zagrożenie, i zachęcające do walki na śmierć i życie. Estetyka komiksowa oraz ta zaczerpnięta z gier wideo, zwłaszcza popularnych strzelanek, nabiera w serigrafiach Marty Kubiak szokującej mocy. Artystka zdaje się mówić, że świat wokół nas to nie gra, że przekaz medialny tylko z pozoru jest bezpieczny dla oglądającego poprzez swoje oddalenie w przestrzeni. Konflikt trwa tu i teraz, podobnie jak walka, w której jak mantra powtarzają się słowa: „Walcz – giń – walcz – giń“ widoczne w grafice Trzy głowy, jeden ogon. To nie bezpieczna rozgrywka na PlayStation podnosząca adrenalinę spragnionym mocnych wrażeń nastolatkom. To konflikt, w którym być może już niedługo każdy z nas będzie musiał zająć własne stanowisko. Artystka przygotowuje nas na to środkami, których dostarcza jej medium graficzne. Nie oswaja nas jednak z nadchodzącym konfliktem, lecz uświadamia, że wróg może już tkwić u bram...

 

Marta Anna Raczek-Karcz

Prezes Stowarzyszenia Międzynarodowe 

Triennale Grafiki w Krakowie