Głównym założeniem wystawy pt. Naśladownictwo, organizowanej w Bibliotece Głównej ASP w Krakowie, jest prezentacja szkicownika oraz prac z nim związanych. Nie będzie to jednak wyłącznie pokaz gotowego, zapisanego już materiału – lecz raczej swoisty transfer prac, które korzystają z gotowych motywów jak z matrycy, inspirując w ten sposób dalsze działania plastyczne. Pomimo, iż podstawową funkcją szkicownika jest zazwyczaj jego służebny charakter wobec późniejszych dzieł, zarówno graficznych jak i malarskich – w moim przypadku szkice zawsze stanowiły skończoną formę, z której rzadko korzystałem w dalszych działaniach natury formalnej czy ideowej. Wystawa Naśladownictwo, prezentująca cykl około 70 rysunków w formatach zbliżonych do A4, stanowi zatem pierwszą próbę wykorzystania ukończonych już prac do poszukiwań dzieł nowych, wzbogaconych poprzednimi doświadczeniami.

Mateusz Otręba

Dialog rysunku z grafiką

Mateusz Otręba prezentuje w Galerii Jednej Książki cykl kilkudziesięciu prac rysunkowych, które wykonane zostały na zeskanowanych i wydrukowanych kartach z własnego szkicownika. Jak sam przyznaje, jest to pierwsza próba sięgnięcia do szkiców i wykorzystania ich w dalszych działaniach artystycznych: Pomimo, iż podstawową funkcją szkicownika jest zazwyczaj jego służebny charakter wobec późniejszych dzieł, zarówno graficznych jak i malarskich – w moim przypadku szkice zawsze stanowiły skończoną formę, z której rzadko korzystałem w dalszych działaniach natury formalnej czy ideowej.

Spojrzenie wstecz na wystawy poświęcone szkicownikowi lub dziennikowi artysty, mające miejsce w ciągu dziesięciu już lat w Galerii Jednej Książki, uświadamia i dużą częstotliwość pojawiania się samego tematu i ogromną różnorodność w ujmowaniu zagadnienia, wynikającą wprost z indywidualności twórczej każdego z autorów – wykluczającą powtarzalność i podsuwającą coraz to nowe refleksje związane ze sposobem prowadzenia szkicownika przez współczesnego artystę. Wystarczy przypomnieć wystawy Stanisława Rodzińskiego, Bogusława Bachorczyka, Andrzeja Wajdy, Wojciecha Ćwiertniewicza, Romana Banaszewskiego, Stanisława Tabisza czy Jacka Jędo. Za sprawą wystawy Mateusza Otręby zwracamy dzisiaj uwagę na dwie podstawowe funkcje szkicownika: pełni on najczęściej albo rolę przestrzeni przeznaczonej dla prób i poszukiwań, albo też staje się zbiorem prac autonomicznych, ukończonych. Ale to punkt wyjścia wystawy - moment, w którym zaczyna się wszystko to, co zwykle później nazywamy jej ideą czy przesłaniem, a co zawarte jest nie tylko w ekspozycji, ale i we wcześniejszym, równie ważnym, procesie przygotowawczym. Sam pokaz prac, utworzonych na odbitkach dawniejszych szkiców, przekształconych teraz w rodzaj matrycy – nasuwa myśl o swoistym dialogu rysunku z grafiką, jaki na oczach widza rozwija się w ślad za rzędami gęsto przypiętych kartek, które wypełniają szczelnie przestrzeń ekspozycyjną galerii. Mateusz Otrębaakcentuje przede wszystkim moment pojawienia się zmiany i jej kierunek. O niczym nie przesądza, raczej skłania do zastanowienia się, na przykład nad wieloznacznością tytułowego słowa: naśladownictwo…

W kontekście takiej koncepcji wystawy, zainspirowanej, jak przyznaje artysta, konkretnym miejscem ekspozycji, właśnie tą a nie inną przestrzenią galeryjną – nie sposób nie nawiązać na koniec do ożywionej dyskusji, toczącej się zwłaszcza teraz przy okazji Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie, ale i wcześniej – nad przyszłością i rozwojem sztuk graficznych, nad kształtem imprez konkursowych i wystaw. Także do interdyscyplinarnych spotkań, inicjujących rozwijanie refleksji teoretycznej i badań nad rysunkiem i grafiką, nad historycznymi i współczesnymi relacjami obu dziedzin sztuki. Wystawa Mateusza Otręby w Galerii Jednej Książki w istotny sposób wpisuje się w problematykę poruszaną podczas tych dyskusji i spotkań.

(Jadwiga Wielgut-Walczak)

O Galerii Jednej Książki:

Galeria Jednej Książki poświęcona jest promowaniu szeroko pojętej idei i sztuki książki. Związana integralnie z Biblioteką Główną krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych – już od dziesięciu lat funkcjonuje w zabytkowej czytelni przy ulicy Smoleńsk. Punktem wyjścia wystaw organizowanych przez galerię jest zwykle książka lub zagadnienie związane ze sztuką jej tworzenia. W ciągu swojej dotychczasowej działalności Galeria Jednej Książki pokazywała między innymi: proces projektowania strony graficznej książki-kodeksu, formy i elementy współtworzące jej postać, książki artystyczne, szkicowniki, instalacje wideo oraz sztukę przekładu. Prezentowanym książkom towarzyszą zawsze oryginalne prace artystów: ilustracje, fotografie, kompozycje przestrzenne, grafiki, obrazy i plakaty. Wiele z nich pozostaje już na stałe w zbiorach Biblioteki.

Kurator Galerii Jednej Książki: Jadwiga Wielgut-Walczak

Artyści

Biogram artysty:

Studia artystyczne na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie w latach 1990–1995. Dyplom z wyróżnieniem w Pracowni Wklęsłodruku.

1996–2006 asystent w Pracowni Rysunku prof. Włodzimierza Kotkowskiego na Wydziale Grafiki ASP w Krakowie.

2005 doktor sztuki w dyscyplinie artystycznej grafika.

Od 2007 prowadzi Pracownię Rysunku dla studentów I roku Wydziału Grafiki

2014 habilitacja

2015 tytuł profesora nadzwyczajnego

Brał udział w licznych wystawach grafiki i rysunku w kraju i za granicą, m.in.: w Ogólnopolskim

Triennale Grafiki w Tczewie; „Graphica Creativa”, International Print Triennial Jyväskylä (Finlandia); Lehrer und ihre Schuler, w Dülmen Galerie Kunen (Niemcy); w Ogólnopolskiej Wystawie Grafiki w Łodzi, Ośrodek Propagandy Sztuki; Contemporary Print Exhibition „Poland and Japan” w Tama-Tokyo; Grafika Sześciu, Jan Fejkiel Gallery w Krakowie; Młoda Grafika Polska, Europejska Akademia Sztuk w Warszawie.

Wystawy indywidualne: 1998 Kraków, Pałac Sztuki, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych;

2000 Zakopane, Biuro Wystaw Artystycznych;

2001 Łódź, Miejska Galeria Sztuki;

2004 Sztokholm, Instytut Polski;

2006 Iserlohn (Niemcy), Galerie Schulok;

2009 Kraków, Centrum Kultury Żydowskiej;

2012 Warszawa, Galeria u Dyplomatów, Ministerstwo Spraw Zagranicznych,

2012 Uniwersytet Zielonogórski, wystawa habilitacyjna.