NEOGEO – nowe media, nowa forma | Wystawa programu towarzyszącego MTG – Kraków 2015

Galeria Patio2, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

ul. Sterlinga 26, Łódź


22.09.2015 – 10.10.2015

wernisaż: 22.09.2015, 14:00

NEOGEO – nowe media, nowa forma | Wystawa programu towarzyszącego MTG – Kraków 2015

Neogeo – nowe media, nowa forma

Tendencje geometryczne w grafice i wpływ nowych mediów na kształtowanie formy

 

Awangarda lat 20. i 30. XX wieku – konstruktywizm – uczyniły z druku i grafiki projektowej narzędzie, którego celem było przekazanie rzeczowego komunikatu odbiorcy poprzez tekst wypowiedzi (plakaty, odezwy, manifesty, komunikaty czy polemiki), jak i jego graficzną formę. Istotna stała się kompozycja oparta na relacjach i wielkościach matematycznych. W ten sposób projektowanie graficzne zbliżyło się do projektowania technicznego, konstruowania opartego na matematycznych proporcjach i chłodnego obiektywizmu. Sztuka chciała stanąć na równi z rzeczowym funkcjonalizmem, stać się praktyczną odpowiedzią na zmieniającą się industrialną rzeczywistość rozwijających się miast, przemysłu i technicyzacji życia. Jednocześnie należy podkreślić, że awangarda sięgnęła do tradycji leżących u podstaw sztuki, czyli do idei miary, harmonii i liczby. Nastąpiło ponowne zainteresowanie idealnymi proporcjami opartymi na obiektywnej matematyce, a współczesnej analizie poddano złotą proporcję. Można wskazać, że ówczesna sztuka zjednoczyła elementy na wskroś nowoczesne z odległą tradycją podstaw sztuki, a zarazem połączono to, co rozumowe, z tym, co duchowe, bowiem nawet racjonalny obiektywizm matematyki miał w sobie duchową doskonałość.

 

Druk funkcjonalny był istotną zmianą w koncepcji projektów użytkowych. Przyczynił się do rozwijania kompozycji opartych na prawidłach geometrii i matematycznych proporcji. Uporządkowanie relacji przestrzennych i wzajemne oddziaływanie elementów zmieniło język graficznego projektowania. W Polsce szczególnym miejscem dla rozwoju grafiki projektowej przed drugą wojną światową, jak i po jej zakończeniu była Łódź, tu oczywiście czołowym artystą był Władysław Strzemiński, a z czasem jego uczniowie i następcy. Wiele prawideł współczesnego projektowania graficznego wywodzi się z koncepcji wówczas zapoczątkowanych i rozwijanych. Z łódzkiego środowiska wywodzą się tacy artyści, jak: Jerzy Treliński, Stanisław Łabęcki, Elżbieta Gawlikowska-Łabęcka oraz Andrzej Gieraga. Geometria, znak czy proporcja w ich twórczości rozumiane są na wiele sposobów, zawsze pozostając istotnym elementem kompozycji.

 

W zaprezentowanych na wystawie pracach Jerzego Trelińskiego sięgamy do tradycji poszukiwania doskonałej proporcji oraz relacji elementów kompozycji i tła. Jest to konceptualny (z czego artysta jest znany) dialog z tradycją obrazu. W pewnym sensie są to rozważania teoretyczne i estetyczne zarazem.

 

Stanisław Łabęcki odnosi się do koła – idealnej figury, o dużym ładunku symbolicznym i ikonograficznym. Za pomocą relacji barwnych, relacji figura–kontur, figura–tło, rozwiązuje problemy kompozycyjne: percepcji elementów na płaszczyźnie, relacji przestrzeni i barwy, zmienności postrzegania elementów kompozycji. W ten sposób odnosi się do podstaw geometrycznego języka komunikatu plastycznego – obiektywnego, ale i zależnego od wrażliwości widza, a tym samym odnosi się do tradycji języka plastycznego takich mistrzów, jak Władysław Strzemiński czy Wassily Kandinsky.

 

Dziś przed grafiką stoją nowe wyzwania związane z językiem nowych mediów, przemianami technologicznymi, wykorzystaniem druku cyfrowego. Dają one nowe możliwości związane z multiplikacją. Pozwalają na eksperymentowanie w obrębie form ich wzajemnych relacji, proporcji, układu, a także relacji barw, zmian optycznych i budowania przestrzeni za pomocą kontrastów barwnych. W tym obszarze przykładem są przede wszystkim prace Elżbiety Gawlikowskiej-Łabęckiej. Ukazuje ona układy geometryczne, które multiplikowane i realizowane w różnych wariantach kolorystycznych, za każdym razem tworzą inny wyraz plastyczny, przestrzenny i emocjonalny. Dzięki temu można dostrzec, jak odmienny kolor użyty dla tych samych form zmienia napięcia pomiędzy elementami, nawiązuje relacje z otoczeniem (wysuwając lub cofając elementy składowe pracy) czy wywołuje zmienny nastrój u widza. W ten sposób sztuka na wskroś intelektualna i matematycznie abstrakcyjna staje się zmysłowa i sensualna.

 

Podobnie jest w pracach Andrzeja Gieragi, który, pozostając na gruncie malarstwa, wykorzystuje elementy geometryczne, poszukując ładu świata, harmonii, miary i liczby, czyli elementów głęboko związanych z ideą sztuk pięknych, tradycją antyczną, ale i XX-wieczną awangardą, w której to, co realne i matematyczne, było blisko tego, co funkcjonalne i utylitarne, ale i w szczególny sposób dobre i piękne. Jego sztuka głęboko wnika w podstawowe prawidła świata, które artysta opisuje malarskim językiem geometrii, z ogromną wrażliwością na kolor i jego niuanse oraz duchową medytację najprostszych elementów. Minimalizm staje się środkiem do wyrażenia nieskończoności i różnorodności świata.

 

Środowisko krakowskie na wystawie reprezentowane jest przez prace Jana Pamuły i Tadeusza Gustawa Wiktora. Dokonania graficzne Jana Pamuły zakorzenione są w nowych mediach, odwołują się do powtarzalności i zmienności ciągów elementów z zastosowaniem zderzania kontrastowych barw. Wielkoformatowe prace zaskakują i wprowadzają widza w coraz silniej osaczający nas świat maszyn, wykresów, wirtualnej rzeczywistości złożonej z kolorowych pikseli.

 

Prace Tadeusza Gustawa Wiktora zaś w pewien sposób nawiązują do zapisów cybernetycznych maszyn, obiektywnych wykresów, a jednocześnie odczytujemy w nich treści znaczeniowe, będące ciekawym zderzeniem z syntetyczną formą. Zastosowanie nowych technologii prowokuje do szukania obiektywizmu w sztuce, czystości racjonalnych form, prostoty języka geometrii, zostawiając jednak margines na subiektywną interpretację widza.

 

Neogeo to współczesny język nowoczesnych mediów, nowe możliwości technologiczne związane z multiplikacją form, precyzyjną niemalże maszynową powtarzalnością elementów, dużymi formatami, obiektywną matematyką, ale także zainteresowanie zestrojami i kontrastami kolorystycznymi. W głębi zaś można dostrzec duchową wrażliwość na obiektywne piękno wyrażane językiem geometrii.

 

Ewa Gałązka


Artyści

Elżbieta Gawlikowska-Łabęcka, Andrzej Gieraga, Stanisław Łabęcki, Jan Pamuła, Jerzy Treliński, Tadeusz Gustaw Wiktor

Ta strona wykorzystuje pliki typu "cookies". Identyfikują one Twoją przeglądarkę i usprawniają działanie strony. W ustawieniach przeglądarki można wybrać opcję odrzucania plików "cookies". Odrzucenie może spowodować, że nie wszystkie treści będą prawidłowo wyświetlane. Zamknij